(*) Doorhalen wat niet van toepassing is.
Dit weekend vindt op het terrein van Abdij Mariënkroon te Nieuwkuijk het jaarlijkse KJD Festival plaats. Het muzikale programma en de weersverwachtingen zijn goed, dus er valt sowieso genoeg te genieten. Maar wie behalve van muziek en zonlicht ook van een goed verhaal kan genieten, wil ik van harte uitnodigen om mijn bescheiden bijdrage aan het programma bij te wonen. Ik mag namelijk komen spreken, zondagmiddag 13.30 uur op het Lounge-plein, over het thema ‘ontmoeting’.
Een breed thema, ik weet het, maar toen ik ervoor gevraagd werd schoot mij direct een insteek te binnen. Ik zal vertellen over een bijzondere ontmoeting, die dit jaar op de kop af achthonderd jaar geleden plaatsgevonden zou hebben: namelijk die tussen Francesco Bernardone en Domingo de Guzmán. De eerste, beter bekend als de heilige Franciscus van Assisi, richtte de orde der franciscanen op, de tweede, de heilige Dominicus, de dominicanen: twee verschillende religieuze ordes, met elk hun eigen karaktertrekken, maar een gedeelde missie. Ik denk dat die ontmoeting daarom ook voor katholieke jongeren vandaag de moeite van het oprakelen en doordenken waard is. Ik verklap er nog niet te veel over, maar ik beloof dat het een boeiende bijdrage gaat worden.
Fra Angelico, Ontmoeting tussen de H. Franciscus van Assisi en de H. Dominicus.
Nog een enkele opmerking over waarom dit mij zo fascineert. Deze ontmoeting tussen Franciscus en Dominicus is één van die vele verhalen uit de katholieke traditie die zich in het uitgestrekte schemergebied tussen historisch feit en populaire legende bevinden. Ik vermoed dat het verhaal niet tegen modern historisch onderzoek bestand zou zijn; maar wie het om die reden afdoet als een verzinsel is een fantasieloze zak aardappelen. Er zijn meerdere versies in omloop. De dominicanen en de franciscanen kennen elk hun eigen varianten, waarin uiteraard respectievelijk Dominicus dan wel Franciscus de show steelt. In de meest voorkomende, en historisch wellicht de meest plausibele variant, vindt de ontmoeting plaats in Rome, waar de beide ordestichters aanwezig waren op het Vierde Lateraanse Concilie van 1215. (De meeste artistieke afbeelding die van deze ontmoeting verbeelden, onder meer het fresco links van Fra Angelico, kiezen voor deze Romeinse setting.)
José Benlliure y Gil, Ontmoeting tussen de H. Franciscus van Assisi en de H. Dominicus.
Maar zelf geef ik de voorkeur aan een minder bekende versie van het verhaal, die plaatsheeft op een warme zomerdag in het veld, bij de vervallen Mariakapel van Portiuncula net buiten Assisi. (Ik ken maar één afbeelding die de gebeurtenis ook onmiskenbaar daar situeert, namelijk het schilderij hiernaast van de Spaanse kunstenaar José Benlliure y Gil.) Daar vindt de een grote franciscaanse vergadering plaats, die bekend staat als de ‘Bijeenkomst van de Strohutten’, omdat de aanwezigen slapen in geïmproviseerde onderkomens. Het moet (tot aanvankelijke weerzin van de punctuele Dominicus) een vrolijke chaos zijn geweest, waar heel het Umbrische platteland voor uitliep; boeren uit de omgeving kwamen drank en wild brengen, edelen voerden de eenvoudige taken van het voetvolk uit…
Ja, in heel veel opzichten had het wel iets van een festival. Alleen al daarom is het een passend verhaal. Maar om meer redenen, die ik op het KJD Festival 2015 graag uit de doeken zal doen.
Dus, KJD-bezoekers, ik hoop jullie zondag te ontmoeten. Als ik het winnen kan van de muziek en de zon. Heus, het wordt een historische, legendarische, of nou ja, toch minstens inspirerende ontmoeting… kies zelf maar.